Εισαγωγικό σημείωμα της έκδοσης
Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια απ’ όταν η συντρόφισσα Concepción Suárez από την Τσιάπας του Μεξικού ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση της συνέλευσης «αλληλέγγυες/οι από τον αναρχικό, αντιεξουσιαστικό και ελευθεριακό χώρο», να συμμετάσχει στο τριήμερο εκδηλώσεων αλληλεγγύης στις εξεγερμένες ζαπατιστικές κοινότητες, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη της άνοιξης του 2015. Η εισήγηση που ακολουθεί αποτελεί την τοποθέτηση της συντρόφισσας στις εκδηλώσεις που έγιναν στην Αθήνα, στην Πάτρα και στην Βέροια με θέμα: «Οι προκλήσεις για τη γυναικεία απελευθέρωση. Μια ματιά μέσα από τους αγώνες των γυναικών στην Τσιάπας». Στο πλαίσιο του τριημέρου είχε εκδοθεί και η μπροσούρα «Οι γυναίκες με την εξεγερμένη αξιοπρέπεια».
Η έκδοση του παρόντος εντύπου γίνεται λίγες μέρες πριν την 1η παγκόσμια συνάντηση των αγωνιζόμενων γυναικών που καλούν οι ζαπατίστριες και θα διεξαχθεί από τις 8 έως τις 10 Μαρτίου στο Caracol της Morelia στο Μεξικό. Θεωρούμε σημαντική τη δημοσίευση αυτής της εισήγησης, καθώς αποτελεί, εκτός από αστείρευτη πηγή έμπνευσης, και ένα πολύτιμο εργαλείο θεωρίας και πράξης, για τους αγώνες που δίνουμε ως αναρχικές/οί ενάντια στο κρατικό-καπιταλιστικό σύστημα. Γίνεται για να συμβάλλουμε και εμείς με τη σειρά μας στην τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα των έμφυλων διακρίσεων και την αναγκαιότητα της γυναικείας χειραφέτησης στη δημόσια σφαίρα καθώς και στην οργάνωση και ανάδειξη του αγώνα των γυναικών ενάντια στην εκμετάλλευση και την καταπίεση που υφίστανται μέσα στο επιβαλλόμενο εξουσιαστικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης.
Είναι αδιαμφισβήτητο πως όσο βαθαίνει ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός και η επίθεση των κυρίαρχων απέναντι στην κοινωνία οξύνεται, η διάχυση από τα πάνω και η αναπαραγωγή μέσα στο κοινωνικό πεδίο των ιεραρχικά δομημένων σχέσεων, των διαχωρισμών και των ανισοτήτων γίνεται με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Έτσι, οι εκφράσεις της πατριαρχίας -που αποτελεί ένα από τα θεμέλια του κόσμου της εξουσίας και βασικό στοιχείο της κοινωνικής αναπαραγωγής του- πληθαίνουν ολοένα. Γιατί το αλληλοφάγωμα των από τα κάτω αποτελεί μία βασική προϋπόθεση για το σύστημα, αφού απέναντι στους αντικοινωνικούς του σχεδιασμούς θα έχει ένα κατακερματισμένο και αλλοτριωμένο κοινωνικό σώμα που θα αδυνατεί να του αντιπαρατεθεί.
Γι΄ αυτό και είναι επιτακτική η επαφή μας με διαδικασίες που αναπτύσσονται και αγώνες που ξεσπούν σε ολόκληρο τον κόσμο και καταφέρνουν, σε δύσκολους καιρούς και σε περιβάλλοντα που εκδηλώνεται με ακρότητα η κρατική και καπιταλιστική βαρβαρότητα, να διατυπώσουν και να υπερασπιστούν ελευθεριακές αξίες, να προωθήσουν τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης, να αφυπνίσουν και να διαμορφώσουν συνειδήσεις στην κατεύθυνση της χειραφέτησης, καθώς και να δώσουν έμπρακτες απαντήσεις στις πραγματικές καθημερινές ανάγκες, οικοδομώντας ένα αντιεξουσιαστικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης που αντιπαρατίθεται κάθε στιγμή με το κυρίαρχο σύστημα.
Η τοποθέτηση της συντρόφισσας Concepción Suárez οριοθετεί την πατριαρχία, τις έμφυλες διακρίσεις και τον σεξισμό παρουσιάζοντας το βάθεμα της γυναικείας καταπίεσης και εκμετάλλευσης σε σύνδεση με την ιστορία του Μεξικού, τη δυτική αποικιοκρατία, τον νεοφιλελευθερισμό. Έτσι και ο αγώνας των γυναικών Ζαπατίστας συνδέεται άρρηκτα με τον αγώνα των ιθαγενών λαών ενάντια στο Μεξικανικό κράτος, με την εξέγερση το 1994, με την οικοδόμηση της αυτονομίας από τότε μέχρι σήμερα. Κάθε βήμα προς τη γυναικεία χειραφέτηση γίνεται συνολικά αντιληπτό αφού εντάσσεται στο πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιείται. Από το αρχικό στάδιο αναγνώρισης των ειδικών συνθηκών που βιώνουν ως γυναίκες, τον τρόπο οργάνωσής τους, τον καθορισμό των διεκδικήσεων, την διατύπωση των δικαιωμάτων τους και το πέρασμα από την κατάκτηση σε επίπεδο συνειδήσεων στην εφαρμογή αυτών των δικαιωμάτων.
Η τοποθέτηση θίγει και όλα εκείνα τα διλήμματα και τους κινδύνους που συναντά κανείς όταν εμπλέκεται στον αγώνα. Τον κίνδυνο απονοηματοδότησης του γυναικείου αγώνα και την κριτική στους φεμινισμούς οι οποίοι περιορίζονται στη θεσμική κατοχύρωση αιτημάτων, που έχουν όμως ως αποτέλεσμα την αφομοίωση και την ενσωμάτωση στον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης. Την κριτική στον μερικό και μονοθεματικό αγώνα που φέρνει την απομόνωση από τους υπόλοιπους καταπιεσμένους και δεν συνδέεται με την συνολική ανατροπή.
Τα ερωτήματα που θέτουν και οι απαντήσεις που δίνουν οι αγωνιζόμενες γυναίκες στην Τσιάπας εν τέλει απευθύνονται στο σύνολο του κόσμου του αγώνα και η παρακολούθηση της διαδρομής τους μέχρι σήμερα είναι κομμάτι αυτής της εξιστόρησης του ενός, συνεχούς πολέμου που έχουν κηρύξει οι από τα πάνω με το θάνατο, την καταστροφή, τη λεηλασία και την ταπείνωση των φτωχών, των καταπιεσμένων, γυναικών και αντρών από άκρη σε άκρη σε όλο τον κόσμο, αιώνες τώρα. Και ταυτόχρονα είναι κομμάτι της μεγαλειώδους εξιστόρησης της αντεπίθεσης χιλιάδων γυναικών και αντρών που υψώνουν το ανάστημά τους, σηκώνουν τα μάτια τους, στυλώνουν τα πόδια τους και εξεγείρονται ενάντια στην εξαθλίωση και την υποταγή… Είναι κομμάτι εκείνης της ιστορίας που θα αφηγούμαστε στο μέλλον για το πώς απελευθερώθηκαν οι πολλοί και νίκησαν τους λίγους, για το πώς οικοδομήθηκε ο κόσμος της ελευθερίας, της ισότητας, της αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης. Και σε αυτή την αφήγηση, οι γυναίκες και αγώνες τους θα διατρέχουν όλα τα σημεία της, γιατί “χωρίς τις γυναίκες, αυτός ο αγώνας δεν θα ήταν για το λαό, αλλά για τους άντρες” γιατί “αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο που να χωράμε όλοι”.
Ευχαριστούμε θερμά τον Μιχάλη Τ. για τη μετάφραση από τα ισπανικά και τη Ρένα που μας βοήθησε στην τελική επιμέλεια.
Ομάδα Ενάντια στην Πατριαρχία της Α.Π.Ο.|Ο.Σ
Φλεβάρης 2018
